اتنوفارماکولوژی گیاهان دارویی منطقه کنگان-عسلویه

زمینه: اتنوفارماکولوژی ابزاری است نیرومند که با‌ ایجاد فرصت برای همکاری میان رشته‌ای و چند رشته‌ای و نیز کسب اطلاعات بسیار با ارزش در مورد گیاهان دارویی به کار برده شده در فرهنگ‌های گوناگون، زمینه را جهت کشف داروهای جدید فراهم می‌سازد. هدف از ‌این پژوهش شناخت گیاهان دارویی بوده است که به‌صورت سنتی در منطقه کنگان-عسلویه،کاربرد دارویی دارند. مواد و روش‌ها: داده‌های اتنوفارماکولوژیک گیاهان دارویی از 20 نفر آگاه بومی ‌منطقه کنگان- عسلویه به‌صورت مصاحبه حضوری گرداوری شد و شاخص‌های فراوانی ثبت نسبی (Relative Frequency of Citation) و شاخص اهمیت فرهنگی (Cultural Importance Index) برای هر گیاه دارویی محاسبه گردید. یافته‌ها: به طور کلی 90 گونه گیاه دارویی در منطقه کنگان- عسلویه در استان بوشهر مربوط به 42  خانواده شناسایی گردید. گیاهان آویشن شیرازی (Zataria multiflora)، هلپه (Teucrium polium) مور تلخ (Salviamirzayanii)، بنه (Pistacia atlantica)، انزروت (Astragalus fasciculifolius)، سربرنجاسف (Achillea eriophora DC)، درمنه (Artemisia sieberi)، سنا (Cassia italica) گل زرد (Haplophyllum tuberculatum)، دارای بالاترین شاخص اهمیت فرهنگی و نیز بالاترین فراوانی ثبت نسبی را از خود نشان دادند. شایع‌ترین کاربرد دارویی گیاهان به ترتیب برای بیماری‌های گوارشی، عفونی، پوستی، تنفسی و متابولیک به دست آمد. نتیجه‌گیری: تنوع گسترده‌ای از گیاهان دارویی در منطقه‌ی کنگان- عسلویه وجود دارد که هر چند همان کاربردهای درمانی که در طب سنتی‌ایران رایج است از آن‌ها انجام می‌شود ولی مردم ‌این منطقه شماری از گیاهان را برای درمان بیماری‌هایی به کار می‌برند که ویژه‌ ‌این منطقه است. برای مثال استفاده از آویشن، هلپه، بنه، درمنه، جهت درد‌های شکمی‌، گل زرد و بومادران جهت کولیک نوزادی، آویشن و مورتلخ، برای سرفه و سرماخوردگی، انزروت برای شکسته‌بندی، هلپه و درمنه برای دیابت و بیماری‌های التهابی، سنا جهت یبوست، بنه جهت سوختگی پای بچه و گلو درد، گل زرد جهت سردرد و تقویت اعصاب و بومادران جهت زردی را می‌توان برشمرد. پژوهش پیرامون ‌این گیاهان دارویی می‌تواند آغازگر راهی برای کشف داروهای جدید در عرصه درمان باشد.